Πρόκειται για ένα αδιαφανές γαλαζοπράσινο ορυκτό, ένυδρο φωσφορικό άλας του αργιλίου και του χαλκού, το οποίο θεωρείται πολύτιμος λίθος εξαιτίας του μοναδικού του χρώματος και της σπανιότητάς του. Φαίνεται πως πήρε την ονομασία του από την παλιά γαλλική λέξη turquise που σημαίνει “τουρκικό” επειδή αγοραζόταν από τα τουρκικά παζάρια όπου έφθανε από την Περσία, την χώρα της μεγάλης παραγωγής του και της καλύτερης ποιότητάς του. Οι Βενετσιάνοι το ονόμαζαν turchesa.
Ήταν γνωστή πέτρα για όλους τους αρχαίους πολιτισμούς. Ο Πλίνιος αναφέρεται σ’ αυτήν με την ονομασία callais που σημαίνει “καλή πέτρα” και στην αρχαία Ελλάδα το τυρκουάζ ήταν γνωστό ως καλλαΐτης ή καλλαΐς.
Είναι πορώδες ορυκτό που αλλάζει χρώμα κατά την έκθεσή του στο φως ή κατά την επαφή του με τον ατμοσφαιρικό αέρα, με σπρέι κτλ. Για να παραμείνει σταθερό συχνά του γίνεται κάποια επεξεργασία επικάλυψης με ειδικό βερνίκι. Στο εμπόριο κυκλοφορούν αρκετές απομιμήσεις του με πιο συνηθισμένη το βαμμένο χαολίτη.
Λένε πως το τυρκουάζ μπορεί να απορροφήσει κάθε αρνητική ενέργεια που κατευθύνεται προς τον κάτοχό του.
Οι Πέρσες πίστευαν πως αν κάποιος κοίταζε το νέο φεγγάρι μέσα από ένα τυρκουάζ θα αποκτούσε καλή τύχη. Στον «Έμπορο της Βενετίας» του Σαίξπηρ, η Λία χαρίζει ένα τυρκουάζ στον Σάϊλοκ προσδοκώντας να κερδίσει την αγάπη του. Οι Απάτσι πίστευαν πως το τυρκουάζ κολλημένο στις ασπίδες τους τους προστάτευε από τραυματισμούς στη μάχη και πάνω στα βέλη τους θα τα έκανε να βρουν τον στόχο ενώ σε αρκετές φυλές Ινδιάνων της Αμερικής η πέτρα αυτή αποκαλούνταν “τσαλ κούι χούι ταλ” που σημαίνει “το πολυτιμότερο πράγμα στον κόσμο”. Έχει χρησιμοποιηθεί στην κατασκευή κοσμημάτων για χιλιετίες από πολιτισμούς πολύ διαφορετικούς όπως οι Ναβάχο, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι και οι Θιβετιανοί. Στο Θιβέτ, ο ουρανός ονομάζεται «το τυρκουάζ του παραδείσου», και τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες δίνουν ιδιαίτερη αξία στα κοσμήματα με τις πέτρες αυτών των αποχρώσεων του ουρανού. Για τους Ναβάχο το τυρκουάζ εξασφαλίζει την εύνοια του Yei, ιερού όντος που μεσολαβεί μεταξύ του ανθρώπινου και του υπερφυσικού κόσμου.
Το τυρκουάζ για κάποιους λαούς (ιδιαίτερα τους Ρώσους και τους Ινδούς) αποτελεί πετράδι του έρωτα. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του να ξεθωριάζει του έδωσε την δυνατότητα να χρησιμοποιείται σαν φύλακας μιας αγάπης που θα προειδοποιούσε εάν αυτή έπαυε ή εάν ήταν μονόπλευρη με την αλλαγή του χρώματός του. Από άλλους θεωρήθηκε πως η αλλαγή της πέτρας (όπως το ράγισμα ή το σπάσιμο) συνέβαινε σαν προειδοποίηση κινδύνου. Λέγεται επίσης πως έλκει την επιτυχία, το κέρδος και την καταξίωση ενώ είναι προστάτης της καλής υγείας και φύλακας από κάθε αρνητική ενέργεια ή επιρροή, πρόκειται άλλωστε για την πέτρα που χρησιμοποιείται ως η καλύτερη ασπίδα προστασίας για την βασκανία (από αυτήν ξεκινά και η ιδέα της “θαλασσιάς χάντρας”). Επίσης λέγεται πως οι ιδιότητες της αναπτύσονται μόνον εάν αυτή δωρηθεί στον κάτοχό της με αγάπη ενώ δεν λειτουργούν εάν αυτή αγοραστεί. Στην Περσία της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, το τυρκουάζ ήταν η πέτρα για τα δαχτυλίδια αρραβώνων. Η λαϊκή παράδοση θεωρούσε πως αν υπήρχε πίστη και αγάπη στο ζευγάρι, το τυρκουάζ θα διατηρούσε το χρώμα του αλλά αν απατούσαν ο ένας τον άλλον θα πρασίνιζε.
Γενικά πιστεύεται πως η πέτρα αυτή παραχωρεί στον φέροντα θάρρος, τύχη, υγεία και προστασία.